آیا میدانید چند بیماری از راه آب و غذا به بدنتان منتقل می شود؟
بیماریهای منتقله از آب و مواد غذایی بیماریهایی هستند که از خوردن و آشامیدن غذا، آب یا نوشیدنی آلوده ناشی میشوند. عوامل این آلودگی باکتریها، ویروسها و انگلها هستند. از جمله بیماریهای منتقله از آب و غذا میتوان به مسمومیت غذایی بوتولیسم، تیفویید، وبا و اسهال خونی آمیبی اشاره کرد.
اغلب بیماریهای منتقله از آب و غذا به صورت اسهال، تهوع، استفراغ و گرفتگی شکمی تظاهر مییابند. این علایم معمولا 24 تا 48 ساعت بعد از عفونت ظاهر شده و یک تا دو روز ادامه مییابند.
بیماریهای منتقله از آب و غذا به دلیل ایجاد اسهال میتوانند موجب از دست رفتن آب و املاح بدن فرد بیمار شده و منجر به عوارض کمآبی و حتی مرگ انسان در طی مدت کوتاهی شود از این رو باید اینگونه بیماریها را در همه افراد به خصوص در کودکان جدی گرفت.
برای پیشگیری از بیماریهای منتقله از راه آب و غذا باید از آب و غذای سالم و بهداشتی استفاده کرد. آب به راحتی از طریق نوشیدن یا استفاده جهت تهیه مواد غذایی، شستشوی میوه و سبزیها میتواند موجب انتقال بیماری شود.
توصیه میشود تا حد امکان برای آب شرب مصرفی از دستگاههای آبشیرینکن خانگی یا آبهای بستهبندی استاندارد و دارای پروانه ساخت استفاده شود. اگر در شرایطی موارد مذکور در دسترس نیست باید اقدام به سالمسازی آب کرد. یکی از روشهای سالمسازی آب به این صورت است که آب را حرارت داده و وقتی به نقطه جوش رسید به مدت 3 دقیقه بجوشانیم.
باید توجه داشت یخ زدن موجب از بین رفتن میکروبها نمیشود بنابراین یخی که از آب آلوده تهیه شده باشد میتواند موجب انتقال آلودگی و ابتلا افراد به بیماری شود.
غذا برای تامین سلامت انسان ضروری است اما همین ماده ضروری در صورت آلودگی میتواند موجب انتقال انواع بیماریها شود. برای پیشگیری از انتقال بیماری از طریق غذا باید موارد زیر را مدنظر قرار داد:
-مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ به طور کامل پخته شده و از مصرف نیم پز این مواد خودداری شود.
-مواد غذایی پخته شده در کوتاهترین فاصله زمانی مصرف شود.
-مواد غذایی پخته شده باید به درستی نگهداری شوند. وقتی دمای ماده غذایی به اندازه دمای محیط رسید برای نگهداری باید آن را در دمای 60 درجه گرم نگهداشت و یا غذا را به یخچال منتقل کرد.
-برای استفاده مجدد از مواد غذایی ذخیره شده باید حتما تمام قسمتهای ماده غذایی خوب گرم شود.
-کنسروها در صورت آلودگی میتوانند موجب ایجاد مسمومیتهای خطرناکی شوند لذا قبل از مصرف حتما باید به مدت 20 دقیقه کنسروها را جوشاند.
-سبزیها و میوهها را ابتدا با آب شستشو داده تا گل و لای آنها پاک شود. این کار موجب جدا شدن انگل و میکروبها نمیشود بنابراین باید جهت جدا کردن انگلها؛ میوه و سبزی را در ظرف آبی که در هر لیتر آن 3 تا 5 قطره مایع ظرفشویی چکانده و به هم زده شده به مدت 5 دقیقه نگه داشت و سپس سبزیها را از بالا برداشته و در ظرف دیگری که حاوی آب و ماده ضدعفونی کننده (نصف قاشق چایخوری پرکلرین در 5 لیتر آب) به مدت 5 دقیقه قرار داده و بعد سبزیها و میوهها را با آب فراوان شست.
-تا آنجا که ممکن است میوهها را باید به صورت پوست کنده مصرف کرد.
-از خرید مواد غذایی از فروشندگان دوره گرد خودداری نمود.
-غذا را به صورت خانگی تهیه و مصرف نموده و تا آنجا که ممکن است از مصرف غذاهای آماده در خارج از خانه خودداری کرد.
اصل مهم دیگر در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای منتقله از آب و غذا؛ رعایت بهداشت فردی در هر شرایط است. اگر فردی تمام موارد گفته شده را رعایت نماید ولی با دستان آلوده شروع به غذا خوردن کند آلودگی به راحتی وارد بدن خواهد شد.
دست افراد در طول روز در اثر تماس با محیط اطراف آلوده میشود و اگر به درستی با آب و صابون شستشو نشوند میتوانند انواع بیماریها را انتقال دهند.
در شستشوی دستها باید تمامی نقاط دست از جمله بین انگشتان، زیر ناخنها، مچها، پشت دست و گودی کف دست را به صابون آغشته کرد و با آب شست.
اگر به هر دلیلی فردی مبتلا به اسهال و یا استفراغ شد باید حتما به پزشک مراجعه کرده و از خوددرمانی پرهیز نماید. جبران آب و املاح از دست رفته در بیماران مبتلا به اسهال بسیار اهمیت دارد. استفاده از پودر ORS و تجویز مایعات خانگی مانند آب سیب رقیق شده طبیعی بدون اضافه کردن شکر و موز توصیه میشود.